3D Dental yazıcı alırken nelere dikkat edilmeli

Günümüzde 3D yazıcı teknolojisi geliştikçe dental kullanım alanları da artmakta...

Tolga Reis - Dentrealmarket Yönetim Kurulu Başkanı

E-mail: tolgareis@dentrealmarket.com

Günümüzde 3D yazıcı teknolojisi geliştikçe dental kullanım alanları da artmakta… Özellikle dental ve kuyumculuk sektöründe kullanılan 3d resin yazıcılar yüksek hassasiyetli kaliteli yazdırma işlemi yapmaktalar.

Ancak dışardan birbirine çok benzeyen bu yazıcıların arasında devasa fiyat farkları olmakta ve 3D yazıcı almayı düşünenlerin kafasını karıştırmakta

Dental amaçla kullanacağınız yazıcıyı alırken nelere dikkat etmeliyiz. Bu konuda biraz bilgi vermeyi amaçladım.

Dental yazıcılar (aslında hassas yazıcılar olduğu için bu isimle anılıyor) sektörde 2 farklı guruba göre ayırabiliriz. Muayenehane kullanımı ve Laboratuvar kullanımı için olanlar

Pratikte 2 grubun ürünleri aynı işi yapmakla birlikte laboratuvar kullanımı olanlar bir seferde daha fazla iş çıkarma kapasitesine sahip olan cihazlardır. Ayrıca laboratuvarlarda uygun reçine seçilerek döküm işlemlerini hızlandırmak için kullanılırlar

Muayenehane pratiğinde ise özellikle 3D ağız içi tarayıcıların yaygınlaşması ile birlikte tarayıcının verdiği datayı fiziki olarak ortaya çıkarmak için kullanılırlar. Biraz açmak gerekirse;

A- Model Çıkarmakta

B- Geçici diş yapımında

C- Surgicalguide yapımında

D- Aligner veya Beyazlatma plağı yapımında

Yazdığımız genel kullanım alanlarını işyeri pratiğinize göre arttırmanız mümkündür. Aslında 3d yazıcıların yapabilecekleri sizin çizebilecekleriniz ve hayal gücünüz ile sınırlıdır. Kısaca 3d yazıcıların kullanım alanlarına değindikten sonra 3d yazıcıları tanıtalım

İlk önce bilmemiz gereken 3D yazıcılarda resin kürleme teknolojisine göre sınıflara ayrılırlar.

Malzeme olarak reçine kullanan 3D yazıcılar SLA, DLP ya da LCD 3D baskı teknolojisini kullanan 3D yazıcılardır. Bu yazıcıları birbirinden farklılaştıran şey reçineyi kürlemek için kullandıkları ışık kaynağıdır.

SLA (Stereolithography) 3D Yazıcı

SLA 3D yazıcıda reçineyi kürleyecek ışık kaynağı lazerdir. Baskı işlemi başladığında, lazer baskının ilk katmanını ışığa duyarlı reçineye “çeker”. Lazerin vurduğu her yerde reçine katılaşır. Lazer, bilgisayar kontrollü bir ayna ile uygun koordinatlara yönlendirilir.

DLP (Digital Light Processing) 3D Yazıcı

Çalışma mantığı SLA 3D yazıcı ile aynı olan DLP 3D Yazıcıda temel fark baskı işlemi için kullanılan ışık kaynağıdır. SLA 3D yazıcıda ışık kaynağı lazer iken DLP 3D yazıcıda ışık kaynağı dijital ışık projektörü kullanır. DLP tüm platformdaki her katmanın tek bir görüntüsünü flaşlamak için dijital projektör ekranı kullandığından her katman kare piksellerden oluşacaktır. Bu nedenle SLA 3D yazıcıda her katman lazer nokta boyutunda oluşurken, DLP 3D yazıcılarda pikselin 3D karşılığı olan voksellerden oluşur.

LCD 3D Yazıcı

LCD 3D yazıcı teknolojisi DLP 3D yazıcı teknolojisiyle aynı şekilde çalışır. Tek farkı ışık kaynağı olarak lcd LED kullanır. Maliyet olarak uygun Yüksek kalitede baskılar verebilirler.

DLP ve SLA yazıcılar özellikle ışık kaynaklarının uzun süre kullanılması ile ön plana çıkarlar ancak 12 ila 20 bin Usd arasında fiyatlara sahiptirler.

LCD yazıcılar ise ışık kaynağı olarak kullanılan ekranları yaklaşık olarak 3000 saat gider. Ancak değişme maliyetleri ucuzdur. Baskı kaliteleri istenilen seviyededir. Yüksek yatırımlar yapıp sonradan pişman olmanızı engellemek için Tavsiye edilebilir ürünlerdir.

Tüm yazıcılar kasa farklılıkları dışında birbirine benzer bu benzerlik ve aralarındaki fiyat farkı satın alan kişide kafa karışıklığıyaratabilir. Özellikle dental ve kuyumculuk sektöründe kullanılan yazıcılar için bu husus çok önem arz etmektedir. Dış görünüş benzerlikleri siz aldatmasın Dental yazıcılarda hassasiyet en önemli unsurdur ve bu kullanılan malzemelerin kalitesi ile sağlanır. Kullanılan her rulman her vida her metal bu hassasiyeti sağlamak üzere alınır ve cihaz ona göre tasarlanıp monte edilir. Yazıcı hassasiyet ve doğruluk için sonsuz eksende hiç sapma olmadan hareket etmelidir. Budoğruluğusağlamak için kullanılan malzemeler fiyata ve iş kalitesine doğrudan etki eder.

Tüm 3D Resin yazıcılar yüksek hassasiyet için reçine kullanılır bazı firmalar yüksek kalite için kendi reçinelerini şart koşmakta veya başka reçine kullanımına izin vermemektedir.

Ancak LCD yazıcılarda farklı reçineler kullanılmaktadır. Reçineler dental olarak birkaç sınıfa ayrılır

A-Model Reçinesi (Yüksek dayanıklılık gerektirmeyen alçı kalıbın yerini tutan reçinedir.)

B-Castable Reçine (Döküm reçinesi özellikle döküm işlerinde mum yenine kullanılan sıcaklık gördüğünde hiç toz pürüz bırakmadan kaybolan reçine türüdür)

C-Geçici Reçinesi (Geçici yapmak için kullanılan renklendirilmiş vücutta kullanıma uygun dayanıklı reçinelerdir. Birkaç çeşit vita renginde üretilirler.)

D-Şeffaf Reçine (Özellikle cerrahi guide yapımında kullanılan reçinelerdir.

Yüksek sıcaklık dayanıklı endüstriyel reçineler (Özellikle beyazlatma plağı ve gece plağı basmak için kullanılırlar ısıya yüksek mukavemet gösterirler.)

Orthodontik şeffaf reçineler (Aligner basmak için kullanılan esnek ve dayanıklı reçinelerdir.)

Yapacağımız işe göre reçinemizi seçtikten sonra sahipolduğumuz data ile yapmamız gereken birkaç işlem vardır.

İlk önce Resin yazıcılar reçinenin boşatıldığı bir tanka sahiptirler. Bu tankın zemini şeffaf ışığı geçirmeye mâni olmayan film ile kaplıdır ve FEP veya PFA (nFEP) diye adlandırılırlar. Reçineler çeşit ve renk olarak farklı olduklarından farklı reçineler kullanırken önce kullanılan reçinenin bu tank üzerinden temizlenmesi gerekmektedir. Ancak bu uğraş verici bir iş olduğundan yazıcıyı aldığınız firmalardan kaç çeşit reçine kullanıyorsanız yazıcıyı aldığınız firmadan extra reçine haznesi almanızı ve her reçine için farklı hazne kullanmanızı tavsiye ederim. Ancak yine de reçineyi haznede bırakıp açıkta bırakmayınız. Kullanmadığınız reçineyi kutusuna geri boşatıp karanlık ve serin yerde saklayınız.

3D yazıcılarda yazdırma işlemine geçmek için bir dizi işlem ve ayar yapılması gerekmektedir.

Sahip olduğunuz veya çeşitli programlarda hazırladığınız datayı seçtiğiniz yazıcı ve reçine göre ayarlamak için normal yazıcılardan farklı olarak yazdırılmak istenen obje kendi ara yüz programına gönderilir. Bu program tüm yazıcılarda Slicer diye adlandırılır.

Bu program ile Objenin yazıcı üstündeki konumu yazıcı üstündeki planlaması yapılır. Aynı anda farklı birçok iş planlanıp basılabilir

Yazıcıda kullanacağını reçine ve gerekli ayarlar bu program aracılığı ile yapılır.

Her reçinenin kendine ait profili ve hassasiyet ayarları vardır. Bu hassasiyet ayarları yazıcıdan işin çıkma süresini doğrudan etkiler 50 mic kalınlığında ayarlanmış bir modelin baskı yazdırma hızıyla 100 mic ayarlanmış bir modelin yazdırma hızı aynı değildir. Burada önemli olan bir hususta yazdırma kalınlığını arttırdıkça ışığın pozlama (Curleme) süresini arttırmanız gerektiğidir. Yazdırma kalınlığı ile çıkan ürünün hassasiyeti ters orantılıdır.

Baskıkalınlığı arttıkça hassasiyet düşer.

Farklı reçine kullandığınızda baskı için Slicer programı üzerinde bu markaya reçineyi seçmeli seçeneklerde istediğiniz marka çıkmıyor ise reçinenizin profil bilgileriniüreticiden isteyip programda o reçine için gerekli ayarları yapmalısınız. Aksi taktirde yazıcı çıktınız sizi memnun etmeyecektir.

Farklı yazıcıların farklı Slicer programları olsada ortak kullandıkları ücretli daha kullanışlı dataya daha detaylı müdahale etmenizi sağlayan Slicer programlarıda vardır. Örneğin PROZEN 4K 2022FormWare adlı yazılım ile gelir. Bu yazılım evrenseldir. Farklı 3D yazıcılar ile kullanılabilir. Ancak yazıcınız ile gelmediyse ücretli bir yazılımdır. Tekrar söylemekte fayda var her yazıcı kendine ait basit veya komplike Slicer yazılımı ile gelir.

Reçine kararlığını ve baskı kalitesini etkiliyen önemli bir hususta güneş görmesidir. Bu reçineler UV ile kürlendiğindendoğrudan veya dolaylı güneş ışığına maruz kalmamalıdır.

Gerekli ayarlamaları yaptınız datayı USB ye atıp yazıcınıza USB taktınız menüden yazdıracağınız datayı seçip yazdırma işlemini başlattınız ilk çıktınızı aldınız şimdi ne yapmalıyım diye düşünüyorsunuz.

Ortalama LCD yazıcıda 35 ila 50 mikron arası baskı kalitesinde iyi yapılmış reçine ayarlarıyla 3 cm kalınlığında bir obje yazıcının baskı alanın büyüklüğü fark etmeksizin 75 ila 100 dakika arasındadır. Daha yüksek baskı hızı verdiğini iddia edenDLP yazılar aynı kalınlık ve baskı kalitesinde aşırı bir yazdırma hızı farkı göremedim.  DLP yazıcılar aşırı maliyetleri yüksek bakım masrafları ve kendi reçinelerini kullanma baskıları nedeni ile kanımca şu an için yeni başlayanlar ve orta derece kullanıcı olanlar için gerekli cihazların olmadığı düşüncesindeyim.

Yazıcıdan çıkan obje ve objeler hemen kullanıma hazır değildir. İlk önce üzerinden kalıntıların temizlenmesi gerekmektedir. Buişlemkullandığınız reçineye göre değişiklik gösterir. Yeni reçineler su ile temizlenebilir. Bu özelik özellikle WATER WASHABLE diye reçine kutularında belirtilmiştir. Diğer reçineler alkol ile temizlenir.

Temizlenen obje bir müddet yüksek güçlü kürleme cihazının altında (ortalama 15 dak-30 dak arası) kürlenmeye bırakılmalı gerekli sertliğin ve sağlamlığın gerçekleşmesine izin verilmelidir. İnce bir ayrıntı kürleme cihazı reçinenin donmasını sağlayan genellikle ışıkla kurutma ve dondurma işlemleri yapan cihazlardır. Basitçe iş yerinizde ışınlı bas plakların serleşmesini sağlayan kürleme cihazı ile bu kürleme cihazları aynı şeydir. Şekline takılmaz iseniz bunları kullanabilirsiniz.

Artık her şey bitti kullandığınız reçineye göre yapmayı düşündüğünüz iş için elinizde bir modele sahipsiniz. Özellikle geçici yapıyorsanız bundan sonra tesviye ve cila yapama aşamasına geçebilirsiniz.

Sonraki yazımız 3d yazıcılarda yaygın baskı kusurları