Rubberdam dental tedavi uygulamalarında rutin hale gelmek zorunda

Dt. Mustafa Numan Demir

mustafanumandemr@gmail.com

İzolasyon, restoratif diş hekimliği işlemlerinde atlanmaması gereken bir adımdır. İzolasyon ile oluşan kuru ve temiz bir çalışma alanı rahat bir görüş sağlar. Diş hekimi, dental asistanı ve hastanın korunması ilk olarak iyi bir izolasyonla sağlanabilir. Son zamanlarda diş hekimliği malzemelerindeki gelişmelere rağmen, tüm rezin içerikli materyaller kan, tükürük ve diğer ağız içi sıvılardan olumsuz etkilenmektedir. Bu nedenle, klinik uygulamalarda dolgu yapılırken kullanılan bondlar gibi rezin içerikli malzemeler kullanılırken iyi bir izolasyon sağlanmalıdır. Restoratif işlemler sırasında çalışma alanının doğru şekilde izole edilmesi, restorasyonun klinik başarısında rol oynayan en önemli faktörlerden biridir. Bu nedenle dental tedaviler sırasında rubberdam uygulanması getirdiği konfor ve kalite nedeniyle günlük rutinimize girdi. İzolasyon başta restoratif ve endodontik işlemler olmak üzere, diş beyazlatma, remineralizasyon uygulamaları ve hatta ortodontik işlemler gibi birçok dental uygulama alanında kullanılmaktadır.

Rubber dam nedir, neden kullanılır?

Rubber dam, dişlerin etrafına yerleştirilen ve klemplerle sabitlenen lateks veya silikon ince bir örtüdür. Dental prosedürlerde tedavi edilen dişin ağzın geri kalanından izole edilerek konforlu bir çalışma alanı sunar.

Dental işlemlerde rubberdam kullanılmasının birkaç nedeni vardır. İlk olarak nem kontrolü sağlar. Rubberdam, diş hekiminin tükürük veya kan gibi müdahale edici faktörlerden etkilenmeden diş üzerinde çalışmasını kolaylaştıran kuru ve izole bir alan sağlar.

Enfeksiyon kontrolü sağlar. Rubberdam, dişin ve çevresinin ağızın geri kalanından izole edilerek, bölgenin diğer kısımlarından kirlenmesini önleyerek enfeksiyon ve çapraz bulaşma riskini azaltır. Bunun yanı sıra pulpa dokusu açıkta olan veya preparasyon sırasında açılma ihtimali söz konusu olan dişlerde çalışma alanının nemden korunması önemlidir. Aksi halde pulpa veya periapikal dokularda tükürük içerisindeki mikroorganizmalar kaynaklı enfeksiyonlar sök konusu olabilir.

Görüş alanı netleşir. Çalışma alanındaki nemden kaynaklanan istenmeyen ışık yansımaları ve kırılmaları yüzeydeki detayların doğru bir biçimde görülmesine engel olur. Preparasyon sırasında diş yüzeylerinden kaldırılan parçacıklar da nemli yüzeylere yapışarak yine görüşü bozar. Çalışma alanının görülebilirliğinin bu şekilde bozulması, işleme sık sık ara verilerek alanın temizlenmesi ihtiyacını doğuracağından işlem süresini uzatır.  Rubberdam, dişi ve çevresindeki alanı net ve engelsiz bir şekilde görüntüler. Diş hekimi dişi daha iyi görebilir ve üzerinde çalışabilir.

Hasta güvenliğine katkısı vardır. Rubberdam, işlem sırasında malzemelerin veya aletlerin boğaza düşmesini önleyerek, hastanın solunum yollarını korur.

Konfor sağlar. Rubberdam, işlem sırasında boğaza sıvıların girmesini önleyerek hastanın rahatlamasına yardımcı olur ve işlem sırasında nefes almayı kolaylaştırır. Bu nedenle tedavi sırasında uyuyan hastalar da olmaktadır.

Rubberdam takılırken zaman kaybedildiği algısı tamamen yanlış.

Rubber dam kullanımının zaman alıcı olması ve hasta tarafından kabul edilirliğinin düşük

Rubberdam kullanımının zaman alıcı olması ve hasta tarafından kabul edilirliğinin düşük olması en önemli dezavantajları olarak bildirilse de hekimin kaybettiğini düşündüğü sürenin, çalışma sırasında erişim ve görüşünün artması sayesinde telafi edildiğini biliyoruz. Tedavi başarısının da ciddi bir biçimde arttığı özellikle kompozit uygulamalarında vital dişlerde post operatif hassasiyetin sıfıra indiği kabul edilen bir gerçektir. Bunun yanı sıra hastaların rubberdam kullanılmasından rahatsızlık duymadıkları ve daha sonraki tedavi seanslarında da tercih edebildikleri bazı çalışmalarda rapor edilmiştir. Ortalama bir rubberdam yerleştirme süresi 5-10 dakika arasında olmalıdır.

Posterior bölgede ulaşılması zor noktalarda büyük kolaylık sağlıyor. Normalde görüş kısıtlılığı ve izolasyon sıkıntısı nedeniyle işlem yapılamayacak noktalara (20 yaş dişleri gibi) bile çeşitli klemplerle takılan rubberdam görüşü arttırdığı ve temiz bir ortam sunduğu için tedaviyi yapılabilir kılıyor.

Toparlayacak olursak 5 dakikada dolgu 20 dakikada kanal tedavisi dönemi bitti. Kaliteli tedaviler zaman alıyor. Bilimsel olarak da kanıtlanmış rubberdam