Yaşlanan beyin ve alınması gereken önlemler

Beynin sağlıklı yaşlanmasını sağlayacak müdahaleler.

Yaşlanma, sağlık ve hastalık açısından önemli bir durumdur. Yaşlanma ile birlikte beyin sadece değişim geçirmekle kalmaz, aynı zamanda kapasitesinde de bir düşme gözlenir.

Yaşlanma; Doktor Leonard Hayflick tarafından proteinler,lipitler ve DNA gibi moleküllerin entropilerindeki artışın etkisiyle, moleküller hücreler ve sonuç olarak tüm organizmanın fizyolojik fonksiyonunun bozulmasına yol açacak seviyede yapısal değişimlerin birikimiyle sonuçlanan bir süreç olarak tanımlanmıştır.

Yaşlanan beyin ile ilişkili yapısal değişimler şöylece sıralanabilir:

1. Beynin ağırlığında azalma

2. Nöron kaybı

3. Nöronal atrofi

4. Sinaptik kayıp

5. Dendritik ağaçların budanması

6. Nükleoler atrofi

7. Beyaz madde değişimleri

8.Gliyozis

Yaşla ilişkili beyin hastalıkları şunlardır:

1. Alzheimer hastalığı

2. Vasküler demans

3. Normal basınçlı hidrosefali

4. Parkinson hastalığı

5. Amyotrofik lateral skleroz

6. Depresyon

7. Nöbetler

8. Uyku bozuklukları

9. Esansiyel tremor

Beynin yaşlanmasını olumsuz yönde etkileyen mekanizmalar şunlardır:

1. Oksidatif stres-DNA'ya proteinlere ve lipitlere hasar

2. Mitokondrial hasar

3. Protein katlanması ve topaklanması

4. Endokrin desteğin azalması (örneğin östrojen ve testosteron)

5.Nörotrofik faktör desteğinin azalması 

6. Bozulmuş aksonal iletimi

7. Bozulmuş nörojenez

Beynin sağlıklı yaşlanmasını sağlayacak ve yaşlanma ile birlikte beyin becerilerini dengelemeye yardımcı olabilecek müdahalelerden bazıları ise şunlardır:

1. Hipertansiyon kontrolü

2. Diyabet ve vasküler risk faktörlerinin tedavi edilmesi

3. Düzenli fiziksel aktivite

4. Zihinsel aktivite(örneğin, bilişsel emek isteyen uğraşlar)

5. Sosyal aktivite(örneğin, arkadaş aile ve toplumsal etkileşimler)

6. Diyet:kalp-dostu diyet ile benzer bileşenler(örneğin antioksidanlarca zengin ve doymuş yağlarca düşük ya da Akdeniz tipi diyet gibi) ve vitamin E,vitamin C gibi antioksidan vitaminler sayılabilir. 

Yaşlanan nüfusun artması dolayısıyla, bu konudaki yazılarımıza ileride de devam edeceğimizi umuyorum.

Hoşca kalınız. 

Dr.Halil İbrahim Süslü 

Psikiyatr

Cep:0 532 767 3969

E-mail:drhis2017@hotmail.com