Meme kanseri erken teşhis oranlarında artış sağlandı

2024'de "Farkında Ol Harekete Geç Sloganı" kullanılacak.

Sağlık Bakanlığı tarafından 1-31 Ekim Meme Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında açıklama yapıldı. Açıklamada meme kanseri erken teşhis oranlarında artış sağlandığına dikkat çekildi. Sağlık Bakanlığı'ndan konuyla ilgili şu açıklama yapıldı: 

"MEME KANSERİ ERKEN TEŞHİS ORANLARINDA ARTIŞ SAĞLANDI

Her yıl 1-31 Ekim tarihleri arası “Meme Kanseri Farkındalık Ayı” olarak belirlenmiştir. Ekim ayı boyunca meme kanseri konusunda toplumu bilgilendirmeye ve toplumun farkındalığını artırmaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Meme kanserinde erken teşhisin önemini vurgulamak amacıyla 2024 yılında “Farkında Ol Harekete Geç” sloganı kullanılacaktır. Pembe tema rengiyle bilinen bu özel ayda, meme kanseri konusunda çalışan tüm paydaşlarla birlikte bir dizi kampanya ve program yürütülmektedir. Bu çalışmalarla insanların meme kanserine neden olan genel ve kişisel risk faktörleri konusunda bilgilendirilmesi ve eğitilmesi, uygun yaştan başlayarak düzenli taramanın öneminin vurgulanması, hastalık hakkında ihtiyaç duyulan destek ve araştırma alanları konularında farkındalığın artırılması hedeflenmektedir.

Meme kanseri, Dünya Sağlık Teşkilatı Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı verilerine göre dünyada kadınlarda yeni tanı koyulan kanserlerin yüzde 23,8’ini oluşturarak ilk sırada yer almakta, yılda yaklaşık 2,3 milyon kadının hayatını etkilemektedir. Ülkemizde ise yılda yaklaşık 27 bin kadına meme kanseri tanısı koyulmaktadır.

Diğer kanser türlerinde olduğu gibi meme kanseri ile mücadelede de önde gelen strateji taramalar yapılarak hastalığı erken evrede yakalamaktır. Buradan hareketle T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından ülke düzeyinde yürütülen “Türkiye Kanser Kontrol Programı” başlatmış olup bu programın neticesinde ülkemizde meme kanserinde de erken teşhis oranında büyük artış sağlanmıştır. En son ulusal kanser istatistiklerine göre yeni tanı alan meme kanserlerinin yüzde 48,3’ü lokalize kanserler iken yüzde 10,5’i uzak organ tutulumlu kanserlerdir.

Türkiye Kanser Kontrol Programı dâhilinde tarama stratejilerinin yanı sıra korunma ve önleme programları ile halkın konuya ilişkin bilinçlendirilmesi çalışmaları da etkili olarak yürütülmektedir. Bu bağlamda kadınların öncelikle meme kanserinin risk faktörleri, belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri konularında bilgilendirilmesi, kanserden korunacak sağlıklı yaşam koşullarına yönlendirilmesi önemlidir.

Meme Kanseri Risk Faktörleri

• Hareketsiz bir yaşam sürmek
• Fazla kilolu veya şişman olmak
• Tütün ve tütün ürünleri kullanmak
• Alkol kullanmak
• Hiç doğum yapmamış veya geç doğum yapmış olmak
• Hiç bebek emzirmemiş olmak
• Yoğun meme dokusuna sahip olmak
• Erken adet görmek ve geç menopoza girmek
• Menopoz sonrası iki yıldan uzun süreyle hormon ilacı kullanmak
• BRCA1, BRCA2 gibi belirli genlere sahip olmak
• Göğüs kafesi bölgesine radyoterapi almış olmak

Bunların yanında kişinin tek memesinde kanser olması veya ailesinde, özellikle anne ve kız kardeş gibi birinci derece akrabalarında meme kanseri görülmesi de meme kanseri görülme riskini artırmaktadır.

Meme kanserinin kadınlarda görülme sıklığı erkeklerden 100 kat fazladır ve yaş ilerledikçe (40 ve üstü yaşta) meme kanseri görülme riski ve sıklığı artmaktadır.

Sebze ve meyveden zengin, uygun koşullarda hazırlanmış gıdaların tüketimi ile sağlıklı beslenme alışkanlıklarının edinilmesi, düzenli fiziksel aktivite yapılması, sağlıklı kilonun korunması, tütün ve tütün ürünleri ile alkolden uzak durulması meme kanseri riskini azaltmaktadır.Emzirmenin meme kanserinden koruduğuna dair çok sayıda çalışma bulunduğu için tüm annelerin bebeklerini en az 2 yaş ve ötesine kadar emzirmeleri önerilmektedir.

Meme Kanserinin Belirtileri

Meme kanserinin en sık rastlanan belirtisi memede ağrısız, zamanla büyüyen bir yumrunun (kitlenin) ele gelmesi, hissedilmesidir. Ayrıca ele gelen kitle olmasa da aşağıdaki belirtiler de meme kanserinde görülebilmektedir:

• Memenin bir kısmında veya tümünde şişlik, memede şekil değişikliği
• Memede veya meme ucunda ağrı
• Meme derisinde kaşıntı ve yanmayla belirgin yangısal durum (egzama, mayasıl)
• Memede portakal kabuğu görünümü
• Tek taraflı meme ucunda akıntı (özellikle kanlı akıntı)
• Meme veya meme ucu derisinde kızarıklık, kabuklaşma, kalınlaşma, çekilme, içe çöküntü
• Koltuk altında kitle (Bazen memede kitle hissedilmeden önce kanser koltuk altında veya köprücük kemiğinin etrafında şişme veya kitleye neden olabilir.)

Bu belirtiler meme kanseri dışındaki durumlardan da kaynaklanabilmekle birlikteyukarıda sayılan belirtilerden herhangi biri görüldüğündenedeninin bulunabilmesi için en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması önemlidir.

Ulusal Meme Kanseri Tarama Standartları

Türkiye Kanser Kontrol Programı kapsamında yürütülen meme kanseri taramaları için belirlenmiş standartlara göre:

• Kendi Kendine Meme Muayenesi: 20 yaştan itibaren ayda bir yapılmalıdır.
• Klinik Meme Muayenesi: 20 yaştan itibaren 2 yılda bir, 40 yaştan itibaren yılda bir yaptırılmalıdır.
• Mamografi: 40-69 yaş arası kadınlarda 2 yılda bir yaptırılmalıdır.

Meme kanserine erken dönemde tanıkoyulması, tedavide başarıya ulaşma ve sağ kalım süresini artırmaktadır. Erken teşhiste en önemli faktör, kadınların bu konuda bilinçlenmesi ve taramalarını düzenli olarak yaptırmalarıdır."